Avrupa Komisyonu, 24 Nisan 2025’te yaptığı açıklama ile 10 yaş ve üzeri araçlara her yıl muayene zorunluluğu getirilmesini teklif etti. Amaç, trafik güvenliğini artırmak ve çevresel etkileri azaltmak. Bu teklif, Avrupa genelinde olduğu kadar Türkiye’de de kamuoyunda tartışmalara yol açtı.
Trafikte Yaşlı Araçlara Sınırlama Hazırlığı
Avrupa Birliği, son yıllarda ehliyet sisteminde yaş sınırları dahil olmak üzere birçok trafik güvenliği adımı attı. Bu kapsamda şimdi de eski araçların teknik yeterliliğini daha sık kontrol etmeyi planlıyor. Yeni nesil araçların daha güvenli ve çevreci olduğu gerekçesiyle, 10 yaş ve üzerindeki araçlar için yıllık muayene zorunluluğu gündeme geldi.
Uygulama Kimleri Kapsayacak?
Teklif yasalaşırsa, 10 yaş ve üzerindeki tüm otomobiller ve kamyonetler, her yıl periyodik olarak muayeneye girmek zorunda kalacak.
Avrupa Komisyonu: “Daha Güvenli Yollar, Daha Temiz Hava”
AB Ulaştırma Komiseri Apostolos Tzitzikostas, yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Bu girişim yollarımızı daha güvenli, havamızı daha temiz hale getirecek ve vatandaşların yaşamını kolaylaştıracak.”
Bu açıklama, düzenlemenin hem trafik güvenliği, hem de çevresel sürdürülebilirlik amacı taşıdığını net şekilde ortaya koyuyor.
Peki Türkiye’yi Nasıl Etkiler?
Söz konusu düzenleme, AB’ye üye ülkeler için bağlayıcı olacak. Türkiye için doğrudan bir zorunluluk bulunmamakla birlikte, geçmişte AB Uyum Yasaları kapsamında birçok benzer uygulama ülkemize de uyarlanmıştı.
Türkiye’de Gündemdeki Gelişmeler
Uzmanlar, Türkiye’de de benzer bir uygulamanın yakın gelecekte gündeme gelebileceğini belirtiyor. Nitekim geçtiğimiz aylarda TBMM’ye sunulan bir yasa teklifinde, yaşlı araçların yeni modellerle değiştirilmesi durumunda ÖTV muafiyeti getirilmesi önerilmişti. Bu da benzer düzenlemelere zemin hazırlayabilecek bir adım olarak görülüyor.
Değerlendirme: Gerekli mi, Tartışmalı mı?
Avantajlar:
- Trafik kazalarının azaltılması
- Çevreye verilen zararın azaltılması
- Araç güvenliğinin sürekli denetlenmesi
Dezavantajlar / Endişeler:
- Maddi yük artışı (her yıl muayene ücreti)
- Düşük gelirli vatandaşlar için zorlayıcı olabilir
- Kırsal bölgelerde ulaşımda aksaklıklar doğurabilir
Avrupa Birliği’nin 10 yaş ve üzeri araçlar için önerdiği yıllık muayene düzenlemesi, trafik güvenliği ve çevre sağlığı açısından olumlu bir adım olarak değerlendirilse de, ekonomik ve sosyal etkileri açısından da dikkatle ele alınması gereken bir konu. Türkiye’de benzer uygulamaların gündeme gelmesi halinde, kademeli geçiş, teşvik sistemleri ve vatandaşı zorlamayan modeller üzerinde durulması önem kazanacak.
